Su ürünleri ile ilgili tüm konular, gündemimin ilk konuları haline geldi. Bir yandan balıkçılarımızın sorunlarına yönelik neler yapılabilir diye sorguluyorum diğer yandan ülkemizde ve dünyada su ürünleri işletmeleri için yapay zeka kullanımı ne kadar önemli bunu öğrenmeye çalışıyorum. Doğal olarak da, her öğrendiğim bilgiyi sizler ile paylaşmak beni hem mutlu ediyor hem de heyecanlandırıyor. Çünkü, tarım denilince artık bitkisel ve hayvansal tarımın dışında su ürünlerinin de ne kadar fırsatlar sunabileceğini görmüş oluyoruz. Ayrıca, bu konularda çalışan gençlerimizi de motive etmiş oluyoruz.

Su Ürünleri İşletmelerinde, Neden Yapay Zeka?

Su ürünleri işletmelerinde yapay zeka kullanımı, modern teknolojinin sektöre sunduğu büyük bir fırsat ve aynı zamanda devrimdir. Yeşil Devrim gibi, Mavi Devrimdir. Neden yapay zekayı, bu sektör için kullanmalıyız?

Su ürünleri sektörü, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamak ve global rekabette öne geçmek için verimlilik ve yenilik ihtiyacı içindedir. Yapay zeka, verimlilik artışı, sürdürülebilirlik, hastalık yönetimi ve sağlık kontrolü ile rekabet gücü gibi temel nedenlerle kritik çözümler sunmaktadır.

Verimlilik Artışı demek; üretim süreçlerinde işçilik maliyetlerini azaltmak demektir. Yem tüketimini optimize ederek maliyet ve israfı düşürmek demektir. Stok yönetimini daha etkin hale getirmek demektir.

Günümüzde devamlı kullanılan ve bazen de anlamını yitiren sürdürülebilirliği odağımıza alırsak; doğal kaynakların daha etkin kullanımını sağlarken, çevre kirliliğini azaltmak için de kullanabiliyoruz.

Hayvanlar ve bitkiler için hastalık yönetimi ne kadar önemliyse, balık ve diğer su ürünlerinin sağlık durumlarının erken tespiti de, bir o kadar önemli. Diğer yandan suyun kalitesi ve ortam koşullarının sürekli izlenerek hastalık riskini belirlemek ve ölçmek durumundayız da..

Dünya hızla değişiyor, beklentiler kadar rekabette acımasız bir durum aldı. Şirketler daha kaliteli ve izlenebilir ürünler sunarak ihracat pazarlarında avantajlar sunmaya çalışıyorlar ve teknoloji entegrasyonu ile Pazar paylarını artırmaya çalışıyorlar.

Ülkemizde,İhtiyaçlar ve Beklentiler Neler?

En önemli sorun, doğru veri altyapısının oluşturulmasına ihtiyacımız var. Öyle kolay değil veri toplamak. Su kalitesi, hayvan sağlığı, üretim verilerimiz elimizde olmak zorunda. Balıkların davranışlarının ve büyüme oranlarının bile kontrolü elimizde olmalı.

Veri setimiz ancak mevcut olması durumunda; algılayıcıları ve sensörleri kullanabileceğiz ve yapay zeka algoritmaları yardımıyla tahminlerde bulunabilecek, görüntü analizleri ile balık davranışlarını izleyebileceğiz.  Bir de daha önemli konu; eğitimli insan kaynağımız. Tüm süreçlere entegre edilebilecek mühendislik ve teknik becerilere sahip personele ihtiyacımız var.

Gözünüzü korkutmayayım, sektörün önünde pek çok zorluklar var. Örneğin kaynak verimliliği, rekabet baskısı, Ar Ge eksiliği ve hastalık/zararlı kontrolü gibi ciddi sorunlar.

Dünya, Bu Konuda Neler Konuşuyor?

Dünya genelinde su ürünleri sektöründe yapay zeka (YZ) uygulamaları, verimliliği artırmak, sürdürülebilirliği sağlamak ve deniz ekosistemlerini korumak amacıyla hızla yaygınlaşmaktadır. Bu alanda bazı çalışmalar ve projeler şu şekilde:

1.⁠ ⁠Otonom Su Altı Robotları ve Yapay Zeka

Otonom su altı araçları (AUV’ler), yapay zeka ile donatılarak su ürünleri yetiştiriciliğinde ve deniz araştırmalarında kullanılıyor. Bu robotlar, su altı ortamlarını gerçek zamanlı olarak izleyebiliyor, biyolojik verileri topluyor ve çevresel değişiklikleri tespit edebiliyor.

2.⁠ ⁠Balıkçılıkta Yapay Zeka Destekli İzleme ve Koruma

Özellikle yasadışı balıkçılık faaliyetlerinin tespiti ve deniz canlılarının sağlığının izlenmesi gibi alanlarda YZ uygulamaları kullanılmaktadır.

3.⁠ ⁠IoT ve Makine Öğrenimi Entegrasyonu ile Çevresel Kontrol Sistemleri

Balık çiftliklerinde, IoT tabanlı çevresel kontrol sistemleri, sensör entegrasyonu ve makine öğrenimi destekli karar destek mekanizmalarıyla geliştirilmiş. Bu sistemler, su sıcaklığı, pH seviyeleri ve balık davranışları gibi çevresel parametreleri izleyerek, balık sağlığını ve üretkenliğini artırmayı hedefliyor.

4.⁠ ⁠Yapay Zeka ile Okyanus Bilimi ve Koruma

Yapay zeka, deniz ekosistemlerinin izlenmesi, okyanus sıcaklıklarının takibi ve çevresel değişikliklerin tahmini gibi alanlarda kullanılmaktadır. Bu sayede, deniz yaşamının korunması ve sürdürülebilir balıkçılık uygulamaları desteklenmektedir.

Su Ürünleri Yetiştiriciliği, aslında ciddi bir yapay zeka vizyonunu gerekli kılıyor.

Avrupa Birliği’nde geliştirilen Farm 4.0 ve Aquaculture 4.0 projeleri, yapay zeka destekli yeni nesil su ürünleri yetiştiriciliği, bahsedilen bu vizyon doğrultusunda gerçekleştiriyor.

Kısacası; bu örnekler, dünya genelinde su ürünleri sektöründe yapay zeka uygulamalarının çeşitliliğini ve önemini göstermektedir. Yapay zeka, su ürünleri üretiminde verimliliği artırmanın yanı sıra, deniz ekosistemlerinin korunmasına da katkı sağlıyorlar. Sizce, bizim daha uzun bir yolumuz var mı? Galiba öyle gözüküyor. Ne dersiniz?